Miejsca będące od wieków źródłem inspiracji. Tutaj zakonnicy znajdowali miejsce do spokojnego życia oraz zmieniali dziką przyrodę i kształtowali fascynujący krajobraz kulturowy. W czasie dwudniowej wyprawy rowerowej przez tereny klasztorne rozciągające się pomiędzy nurtem Odry, Neuzelle i doliną Schlaubetal można poznać dziedzictwo zakonu cystersów i zanurzyć się w świat pełen ciekawych historii jadąc trasą biegnącą wzdłuż rzek i strumieni.
Początek w Neuzelle „Cudzie baroku”
Klasztor w Neuzelle uważany jest za perłę brandenburskiej architektury baroku. Budowla zawdzięcza swoje niespotykane piękno zagrożeniom, jakie czyhały na katolicki klasztor położony na terenach ogarniętych reformacją: kościół klasztorny stawał się coraz piękniejszy promieniejąc niezrównanym blaskiem i będąc przeciwwagą dla prostaty budowli protestanckich. Blask klasztoru widoczny jest również dziś, jako że po powrocie braci zakonnych mury klasztorne na powrót tętnią życiem.
Wskazówka: Zaplanujmy czas na zwiedzanie zespołu klasztornego, muzeum „Himmlisches Theater“ [Niebiański teatr] i wspaniałego ogrodu przyklasztornego. Jeżeli wstaniemy wcześnie rano, w kościele klasztornym pod wezwaniem NMP możemy posłuchać chorałów śpiewanych przez zakonników podczas jutrzni, gdy pierwsze promienie słońca wpadają do wnętrza kościoła.
Trasa wiedzie przez dolinę Dorchetal poprzecinaną starymi lasami, mokradłami i małymi wąwozami. Nad strumieniem Cystersi zbudowali sześć młynów, z których dziś pracuje tylko młyn Schwerzkower Mühle. Najnowocześniejsze zdobycze techniki tamtych czasów zakonnicy „sprowadzili” z Włoch. Warto przejść ścieżką wokół stawów młyńskich.
Przy piwie bracia nie stronili od rękoczynów
Rozkoszując się chłodem lasu wspinamy się na niewielkie wzniesienie i docieramy do Wellmitz, będące niegdyś ważną posiadłością klasztorną. Miejscowość sławę zyskała ze względu na spór „Wellmitzer Biermeilenstreit“, o którym wieść dotarła nawet na wiedeński dwór cesarski. Zakonnicy pilnowali monopolu na warzenie piwa i nie stronili od rękoczynów przy dochodzeniu swoich praw, konfiskując obce piwo i rozdając je natychmiast „kobietom i dzieciom”.
Od małej rzeczki do wielkiej rzeki
Jedziemy do Coschen położonego nad Nysą. Miejscowość została niegdyś założona jako folwark klasztorny, jedno z wielu gospodarstw rolnych leżących poza terenem klasztoru w dolinach rzek, które zakonnicy przekształcali w pola uprawne budując wały wzdłuż koryta rzeki. Jadąc przez łąki położone wzdłuż Nysy docieramy do Ratzdorf. W tym miejscu Nysa łączy się z Odrą tworząc niezapomniany krajobraz. Bracia zakonni wykorzystywali dawną osadę flisacką jako ważny ośrodek przeładunku wytwarzanych przez siebie towarów i próbowali ograniczyć nocne tańce flisaków wprowadzając surowe zasady nazywane „Dingetagsordnung”. Z tego względu wielu mieszkańców Ratzdorf…. przeszło na protestantyzm.
Jedziemy dalej brzegiem Odry. Po lewej stronie, ponad łąkami widoczna jest sylwetka klasztoru, a spoglądając w kierunku rzeki widzimy daleką panoramę łąk. Niedługo później w oddali pojawia się starówka Fürstenberg, gdzie niegdyś rozpoczęto budowę wałów wzdłuż rzeki biegnących aż do Ratzdorf - inwestycja o niewyobrażalnych rozmiarach, której realizacja wymagała zatrudnienia przez trzydzieści lat 150 mieszkańców Ratzdorf.
Lekko przejeżdżamy przez nizinne tereny Ziltendorfer Niederung. Wzrokiem obejmujemy rozległe morze trzciny, rowów melioracyjnych i łąk. Różnorodność siedlisk sprawia, że tereny te są dziś jednym z najważniejszych miejsc całorocznej obserwacji ptaków. Już w średniowieczu łąki w okolicach Aurith oferowały wspaniałe warunki do zakładania klasztornych pasiek.
Nadgraniczne pożary lasów
W okolicach Brieskow trasa przebiega wzdłuż Kanału Fryderyka Wilhelma, który dawniej łączył ze sobą Odrę i Szprewę, a dziś zachwyca swoim czarującym pięknem. Kanał stanowił również granicę pomiędzy dobrami należącymi do klasztoru w Neuzelle i dobrami klasztoru we Frankfurcie. Dobra często zmieniały właścicieli. Zakonnicy obydwu klasztorów nie traktowali swoich poddanych zbyt dobrze, więc chłopi z Lindow odmawiali pracy i na znak protestu podpalali okoliczne lasy.
W urokliwej miejscowości Kaisermühl przejeżdżamy przez Kanał Odra-Szprewa i mijamy zabytkowy młyn Kaisermühle, gdzie można odpocząć nad brzegami potoku Schlaube. Z tego miejsca niedaleko już do jeziora Großer Müllroser See. Na koniec obowiązkowy punkt programu: Zatrzymajmy się na promenadzie miejskiej i spójrzmy na ogromną taflę wody jeziora.
Miejscowość Siehdichum [Rozejrzyj się] w dolinie potoku Schlaube, nazwa, która rozbudza wyobraźnię
Jadąc od Müllrose zanurzamy się w dolinę Schlaubetal, najpiękniejszy przełom potoku w Brandenburgii. Trasa prowadzi nas do zabytkowego młyna Ragower Mühle, miejsca jak z bajki. Zatrzymajmy się przez chwilę na małym moście i posłuchajmy szemrania potoku Schlaube lub zaglądnijmy do gospody na odpoczynek.
Jedziemy dalej do Siehdichum. Las był dla zakonników ważnym źródłem dochodu. W wielu miejscach wycinano drzewa, lecz tutaj celowo zachowano nienaruszoną przyrodę, aby w najpiękniejszym miejscu nad potokiem Schlaube zbudować domek myśliwski jako miejsce odpoczynku. Nazwa miejscowości wspaniale opisuje to miejsce: Sieh dich um [Rozejrzyj się] - raz po raz pojawiają się wspaniałe widoki na położone w dolinie jezioro Hammersee; jednym z miejsc widokowych jest domek myśliwski, który pełni dziś funkcję leśniczówki otwartej dla gości.
O „nibyrybach” i fałszerzach
Dojeżdżamy do jeziora Wirchensee, w którym zakonnicy hodowali ryby - ryby stanowiły podstawę wyżywienia mieszkańców, szczególnie w poście. W kronikach zapisano anegdotę, według której dla przyjemności jedzenia mięsa dość dowolnie interpretowano nakazy obowiązujące w czasie postu: „Ogłoszono, że świnie to ryby”, ponieważ wpędzono trzodę do wody, a potem ją „odłowiono”. Po krótkim spacerze pieszo do punktu widokowego „Försterblick” mamy okazję rozkoszować się spektakularnym widokiem.
Opuszczamy dolinę Schlaubetal i jedziemy do Treppeln, gdzie w budynku dzisiejszej gospody „Gasthof Köhler” miały miejsce wydarzenia związane z burzliwą historią klasztoru. To w tym miejscu, w XVIII wieku, przywódca chłopów Georg Wollenberg planował wybuch powstania. Przy pomocy sfałszowanych dokumentów udało mu się na tyle zachwiać gospodarką klasztorną, że zakonnicy zmuszeni byli do przeprowadzenia ponownie spisu dóbr klasztornych. Powstanie zakończyło się tragicznie: Wollenberg przypłacił rebelię życiem.
Wskazówka: Po powrocie do Neuzelle przejdźmy oznakowanym szlakiem na wzniesienie Kulisch Berg i zakończmy wyprawę rozkoszując się z góry wspaniałym widokiem na perłę brandenburskiej architektury baroku.
Miejscowości: Neuzelle, Schwerzko, Wellnitz, Coschen, Ratzdorf, Fürstenberg, Aurith, Brieskow-Finkenheerd, Groß-Lindow, Kaisermühl, Müllrose, Mixdorf, Siehdichum, Dammendorf, Chossewitz, Treppeln, Neuzelle
Atrakcja: Siedem razy dziennie Mnisi z Neuzelle zbierają się i wspólnie śpiewają modlitwę godzinową.
Warto zobaczyć:
- Neuzelle – Barokowy Kompleks Klasztorny, Browar Klasztorny, Muzeum „Strohhaus Neuzelle”
- Schwerzko – Młyn Schwerzkoer
- Coschen
- Ratzdorf – Kościół Rowerowy, ujście Odry i Nysy
- Eisenhüttenstadt – Centrum Dokumentacyjne „Kultura codzienna NRD”, śluza bliźniacza
- Groß Lindow – kanał Fryderyka Wilhelma
- Kaisermühle (koło Müllrose)
- Müllrose – Młyn
- Schernsdorf – Młyn Miedziany, Młyn Ragower
- Chossewitz – Kościół z Muru Pruskiego, Młyn Klingemühle, Młyn Jankemühle
- Treppeln – Młyn Schlaubemühle
- Kobbeln – gigantyczne Głazy Narzutowe (Kobbelner Stein)
Dobre Restauracje:
- Neuzelle: Prinz Albrecht, Wilde Klosterküche, Café Olea & Cafea
- Schwerzkow: Schwerzkower Mühle (saisonal)
- Ratzdorf: Oderblick
- Fürstenberg: Zum Kietz, 1220 Lindenallee, Aktivist
- Aurith: Bauernstübchen, Radlerhof
- Finkenheerd: Fischer Schneider, Sommers Eiscafe
- Groß Lindow: Preussenstuben
- Müllrose: Haus Katharinensee, Hotel Kaisermühle
- Siehdichum: Forsthaus Siehdichum
- Wirchensee: Waldseehotel
- Treppeln: Gasthof Köhler
Noclegi i kempingi:
- Neuzelle: Prinz Albrecht, Klosterhotel
- Aurith: Radlerhof
- Müllrose: Haus Katharinensee, Hotel Kaisermühle
- Siehdichum: Forsthaus Siehdichum
- Wirchensee: Waldseehotel
- Treppeln: Gasthof Köhler
Pogoda
